DÜGAH PERDESİNDEN ALINAN BATI SESİNE GÖRE)NEY ÇEŞİTLERİ

[hüsna]

DÜGAH PERDESİNDEN ALINAN BATI SESİNE GÖRE)NEY ÇEŞİTLERİ

Ney Çeşitleri Uzunluk (mm) Karar sesi (piyanoya göre 440 A)

Davut ______________________910-936 (fa#)
Şah ________________________865-890 G (Sol)
Mansur-Şah Mabeyni ___________832-845 G# (sol#)
Mansur _____________________775-806 A (La)
Kız - Mansur Mabeyni ___________728-754 B# (Sib)
Kız _________________________689-715 B (Si)
Yıldız _______________________645-663 C (Do)
Müstahsen ___________________615-635 F (do#)
Süpürde _____________________580-600 D (Re)
Bolahenk Süpürde Mabeyni _______546-559 (Re#)
Bolahenk Nısfiye _______________510-525 E (Mi)

DİKKAT:
Yukarıdaki çizelgede karar sesi en alt delik açık, dügah (La ) perdesinden transpozisyona göre alınan ses kabul edilmiştir.Neylerin uzunlukları yaklaşık ölçülerdir. Kamışın iç çapına göre yukarıda verilen en kısa ve en uzun ölçüler arasında hatta bazı özel durumlarda bu ölçüler dışına da çıkılabilir.

(TÜRK MUSİKİSİNDE KULLANILDIĞI YERE GÖRE) NEY ÇEŞİTLERİ

Ney Çeşitleri Türk Musikisinde kullanıldığı yer.
Bolahenk Nısfiye ____________yerinden
Bolahenk Süpürde Mabeyni ____0,5 ses
Süpürde __________________1 ses
Müstahsen ________________1,5 ses
Yıldız ____________________2 ses
Kız ______________________4 ses
Kız - Mansur Mabeyni _________4,5 ses
Mansur___________________5 ses
Mansur-Şah Mabeyni_________ 5,5 ses
Şah ______________________6 ses
Davut ____________________7 ses (DİYAPAZON 440 hertz LA (A 4) SESİNİN ALINDIĞI PERDEYE GÖRE) NEY ÇEŞİTLERİ

Bolahenk Nısfiye _____________YEGAH
Süpürde ___________________HÜSEYNİ
Müstahsen _________________ACEM
Yıldız _____________________IRAK
Kız _______________________GERDANİYE
Mansur____________________DÜGAH
Şah_______________________BUSELİK
Davut _____________________ÇARGAH
Bolahenk ___________________NEVA
TÜM DELİKLER KAPALI )RAST PERDESİNDE VERDİĞİ SESİN BATI NOTASI KARŞILIĞINA GÖRE NEY ÇEŞİTLERİ

Davut _____________________E (mi)
Şah _______________________F (fa)
Mansur-Şah Mabeyni __________F# (fa#)
Mansur ____________________G (sol)
Kız - Mansur Mabeyni __________G# (sol#)
Kız ________________________A (la)
Yıldız ______________________A# (la#)
Müstahsen __________________B (si)
Süpürde ____________________C (do)
Bolahenk Süpürde Mabeyni ______C# (do#)
Bolahenk Nısfiye ______________D (re)

Mabeyn ney nedir: Karar sesi iki ana ahenk ney arasındaki arızalı perde olan neylere mabeyn ney denir.

Nısfiye nedir: Ana neylerin bir oktav tiz seslerine göre akortlanarak açılmış neylere nısfıye denirse de,Dedegan Kızney’den küçük tüm neyleri nısfıye olarak anmıştır.

GİRİFT nedir?

Böylece Ney çeşitlerini her türlü değerlendirme şekline göre sınıflandırmış olduk.Ney ailesinden tamamen farklı yapıda olmasına rağmen şeklen Ney'e olan benzerliği ve özellikle günümüzde icracısı kalmaması sebebiyle bu başlık altında GİRİFT enstrumanındanda bahsetmek istiyorum.Bu sazın bilinen son icracısı giriftzen Asım bey dir. Asım bey 1929 yılında vefat ettikten sonra bu sazı icra edip ismi giriftzen olarak anılan hiçbir musiki adamı bilinmemektedir.
Kolleksiyonerlerin elinde kalan birkaç örnekten başka bu sazdan günümüze ulaşan çok fazla bilgi kalmamıştır.Ben de Kültür bakanlığı sanatçısı Sayın Timuçin Çevikoğlu hocanın çizimlerinden yararlanarak kaybolmaya yüz tutmuş bu sazımızın günümüz örneklerini yaklaşık 100 yıl sonra yeniden yaptım.Fotoğraflarını aşağıda paylaşıyorum.