Nazım HİKMET RAN // 1902 - 3 Haziran 1963

[CanTanem]

NAZIM HİKMET RAN


15 Ocak 1902'de Selanik'te doğdu. Heybeliada Bahriye Mektebi'ni bitirdi. Hamidiye Kruvazörü'nde güverte subayı iken, sağlık nedeniyle askerlikten ayrıldı, bu arada ilk şiirlerini yayımladı.

1921 başlarında Kurtuluş Savaşı'na katılmak için Anadolu'ya geçti, Bolu'da öğretmen olarak görevlendirildi.

Daha sonra Batum üzerinden Moskova'ya giderek Doğu Emekçileri Komünist Üniversitesi'ne (KUTV) yazıldı. Burada siyasal bilimler ve iktisat okudu.

1924'te yurda döndü. Aydınlık Gazetesinde yayınlanan yazı ve şiirleri yüzünden on beş yıl hapsi istenince yeniden Sovyetler Birliği'ne gitti.

1928 Af Kanunu'ndan yararlanıp tekrar yurda döndü. Resimli Ay dergisinde çalışmaya başladı.

1932'de yeniden dört yıl hapse mahkûm olduysa da, bu kez Onuncu Yıl Affı'ndan yararlandı. Gazetecilik yaptı, film stüdyolarında çalıştı.

1938'de orduyu ve donanmayı isyana teşvik ettiği iddiasıyla 28 yıl 4 ay hapis cezasına çarptırıldı. Çankırı ve Bursa cezaevlerinde yattı. 1950'de özgürlüğüne kavuştuysa da sürekli olarak izlenmekten kurtulamadı; kitaplarını yayınlatma, oyunlarını oynatma olanağı bulamadı. Askere alınması kararlaştırılınca Romanya üzerinden tekrar Moskova'ya gitti.

1951'de T.C. yurttaşlığından çıkarıldı.

3 Haziran 1963'te bir kalp krizi sonucu yaşama veda etti. Moskova'da Novodeviçye Mezarlığı'nda toprağa verildi.

[CanTanem]

Nazım Hikmet Ran Kronolojisi

1902 : 15 Ocak'ta Selânik'te dünyaya gelir.
1913 : "Feryad-ı Vatan" başlığını taşıyan ilk şiirini yazar. Galatasaray Sultanisi'nde ortaokula başlar.
1914 : Ekonomik nedenlerle Nişantaşı Sultanisi'ne geçer.
1917 : Bahriye Mektebine girer.
1918 : İlk kez bir şiiri yayınlanır. Yeni Mecmua'da yayınlanan bu ilk şiiri "Hâlâ Servilerde Ağlıyorlar mı" başlığını taşır.
1920 : Bahriye'yi bitirmesine birkaç ay kala sağlık nedeniyle ayrılmak zoruna kalır. İstanbul işgal altındadır.
Arkadaşı Vâ-lâ Nurettin ile birlikte gizlice Anadolu'ya geçer. Ankara Hükümeti tarafından Bolu'ya öğretmen olarak atanır.
1921 : Azerbaycan üzerinden Moskova'ya gider. Devrimin ilk yıllarına tanık olur. Ekonomi politik öğrenim görür. Sanat çalışmalarına katılır.
1924 : Moskova'da yayınlanan ilk şiir kitabı "28 Kânunisani" sahnelenir. 12 Mart günü Pravda'da bu gösteri övgüyle yer alır. Türkiye'ye döner ve Aydınlık Dergisi'nde çalışmaya başlar.
1925 : Ankara İstiklâl Mahkemesi'nde gizli örgüt üyesi olduğu gerekçesiyle yokluğunda yargılanarak "on beş yıl küreğe konulma cezası" verilir. Bu durum onun ülkeden ayrılmasına yol açar. Moskova'ya gider.
1926 : Viyana'ya geçerek ileride suçlanmasına konu olarak "parti" toplantısına katılır. Türk Ceza Kanunu'nun yürürlüğe girmesiyle, "küreğe konulma" cezası ortadan kalkar.
1927 : Katılmış olduğu "Viyana Konferansı" nedeniyle İstanbul Ceza Mahkemesi'nde yokluğunda yargılanır. Üç ay hapis cezası verilir.
1928 : Yurda dönmek üzere Moskova'daki Büyükelçiliğe başvurur. Pasaport almak istemektedir. Ancak kendisine yanıt verilmez bunun üzerine gizlice sınırı geçerse de Hopa'da yakalanır. İstanbul üzerinden Ankara'ya götürülür. Ankara Ağır Ceza Mahkemesi'nde, daha önce yokluğunda yapılan yargılamalar yinelenir. Üç ay hapis cezası verilir. Cezaevinde geçirdiği süre gözönüne alınarak serbest bırakılır.
1929 : Resimli Ay Dergisi'nde çalışır. İlk şiir kitabı "835 Satır" yayınlanır. Bunu diğerleri izler.
1930 : "Sesini Kaybeden Şehir" başlıklı şiir için dava açılır. Yargıtayca aklanır.
1931 : "1+1=1", "835 Satır", "Jokond ile Si-Ya-U" ile bir kez daha "Sesini Kaybeden Şehir" ve "Varan 2" adlı kitapları hakkında dava açılır. Hepsinden aklanır.
1932 : "Kafatası" oyunu İstanbul Şehir Tiyatrosu'nda sahneye konur.
1933 : "Gece Gelen Telgraf" şiirinden dolayı yargılanır. Altı ay üç gün hapis cezası verilir. Babası bir kaza sonrası ölür. Onun ölümü üzerine "Hiciv Vadisinde Bir Tecrübei Kalemiye" başlıklı şiiri yazar. Şiirde babasının patronu Süreyya Paşa'ya hakaret ettiği gerekçesiyle hakkında dava açılır. Bir yıl hapis, 200 lira para cezasına çarptırılır. Bu sıralarda "gizli örgüt" kurduğu savıyla Bursa Ağır Ceza Mahkemesi'nde açılan ayrı bir davada idamı
istenir. Dört yıl ağır hapisle cezalandırılır.
1934 : Cumhuriyetin 10. Yılı nedeniyle çıkarılan af yasasından yararlanır. Serbest bırakılır.
1936 : Gizli örgüt kurmak ve yönetmek savıyla yargılanır ve aklanır.
1937 : "Simavne Kadısı Oğlu Şeyh Bedrettin Destanı" yayınlanır.
1938 : Askeri öğrencileri isyana teşvik suçlamasıyla da "Donanma" davaları açılır. Toplam 28 yıl 4 ay ağır hapisle cezalandırılır.
1941 : Bursa'da "Memleketimde İnsan Manzaraları" nı yazmaya başlar.
1943 : Cezaevi arkadaşı Orhan Kemal tahliye olur. Balaban'ın resim çalışmalarına yardımcı olur, yetişmesini sağlar.
1944 : Karaciğer ve kalp rahatsızlıkları başlar.
1949 : Basında haksız mahkumiyetine ilişkin yazılar artmaya başlar. Ahmet Emin Yalman, Vatan Gazetesi'nde "Tevfik Fikret ve Nâzım Hikmet" başlığını taşıyan bir yazı yayımlayarak dikkatleri Nâzım'ın haksız mahkumiyeti çeker.
1950 : Yurt içinde ve dışında çeşitli kuruluşlarca "Nazım'a Özgürlük Kampanyaları" açılır. Meclis'in gündeminde bulunan Af Kanunu'nu çıkarmadan tatile girmesi üzerine, Nazım, 8 Nisan'da açlık grevine başlar. Aynı gün, Bursa'dan İstanbul'a Paşakapısı Cezaevi'ne götürülür. 23 Nisan'da grevini avukatlarının isteği üzerine geçici olarak durdurur. Ağır hastadır, doktorlar üç ay bir hastanede tedavi görmesi gerektiğini belirtirler. Ancak durumunda hiçbir değişiklik olmayınca 2 Mayıs'ta yeniden greve başlar. Açlık grevi kamuoyunda büyük yankı uyandırır. İmza kampanyaları başlatılır. "Nâzım Hikmet adlı bir dergi çıkarılır 9 Mayıs'ta annesi Celile Hanım 10 Mayıs'ta şair Orhan Veli, Melih Cevdet ve Oktay Rıfat açlık grevine başlarlar. 14 Mayıs seçimleri sonucunda ortaya çıkan yeni durum üzerine, 19 Mayıs'ta greve ara verir. Çıkarılan Genel Af Kanunu'yla serbest bırakılır. 22 Kasım'da Dünya Barış Konseyi tarafından Pablo Picasso, Paul Robeson, Wanda Jakubowska ve Pablo Neruda'yla birlikte "Uluslararası Barış Ödülü"nü almaya hak kazandığı açıklanır. Kendisinin katılamadığı törende ödülünü Neruda alacaktır.
1951 : Oğlu Memed dünyaya gelir. Askere çağrılır, 49 yaşındadır ve hastadır. Üstelik askeri okulda öğrenci olarak geçirdiği sürelerin yasa gereği askerliğe sayılması gerekmektedir. Yaşamına yönelik tehditler üzerine ülkeden ayrılır. 15 Ağustos günü resmi gazetede, Bakanlar Kurulu kararıyla "yurttaşlıktan çıkarıldığı" duyurulur. Dünya Barış Konseyi'nin bir yıl önce kendisine verdiği "Uluslararası Barış Ödülünü" Prag'da düzenlenen bir törenle alır.
1952 : Çine'e gider. Ancak hastalanınca gezisini yarım bırakmak zorunda kalır. Enfaktüs geçirmiştir. Dört ay yatar. Bundan sonraki yaşamı artık doktor gözetiminde geçecektir.
1953 : Uluslar arası toplantılara katılmayı sürdürür. "Bir Aşk Masalı" oyunu Moskova'da sahnelenir. Bunu diğer oyunlarının sahnelenmesi izler.
1958 : Paris'e gider. Aralarında Aragon ve Picasso'nun da bulunduğu çok sayıda yazar ve sanatçıyla görüşür.
1962 : Sovyet Yazarlar Birliği tarafından 60. yaş günü kutlanır. Yazarlar Evi'nde düzenlenen gecenin ertesinde Politeknik Müzesi'nde, okuyucuları için ikinci bir toplantı gerçekleştirilir. Gecenin yöneticiliğini İlya Ehrenburg yapar.
1963 : Afrika'ya, Tanganika'ya gider. "Cenaze Merasimim" başlıklı şiirini kaleme alır. (Nisan) 3 Haziran sabahı Moskova'da evinde ölür.

[CanTanem]

ŞİİRLERİ

■ 21.1.924


■ AÇLIK ORDUSU YÜRÜYOR


■ ASYA - AFRİKA YAZARLARINA


■ BEN SENDEN ÖNCE ÖLMEK İSTERİM


■ BENCE SEN DE ŞİMDİ HERKES GİBİSİN


■ BENERCİ KENDİNİ NEDEN ÖLDÜRDÜ ?


■ BERKLEY


■ BEŞ SATIRLA


■ BEYAZIT MEYDANI'NDAKİ ÖLÜ


■ BİR ACAYİP DUYGU


■ BİR AYRILIŞ HİKAYESİ


■ BİR CEZAEVİNDE, TECRİTTEKİ ADAMIN MEKTUPLARI


■ BİR GEMİCİ TÜRKÜSÜ


■ BİR HAZİN HÜRRİYET


■ BİR KÜVET HİKÂYESİ


■ BU VATANA NASIL KIYDILAR


■ BULUTLAR ADAM ÖLDÜRMESİN


■ BÜYÜK İNSANLIK


■ CEVAP DÖRT NUMARA


■ CEVİZ AĞACI


■ CEVİZ AĞACI İLE TOPAL YUNUS'UN HİKÂYESİ


■ ÇANKIRI HAPİSANESİNDEN MEKTUPLAR


■ ÇARLIK RUSYASININ ÖLÜMÜ


■ ÇOCUKLARIMIZA NASİHAT


■ DÜNYANIN EN TUHAF MAHLUKU


■ FAKİR BİR ŞİMAL KİLİSESİNDE ŞEYTAN İLE RAHİBİN MACERASI


■ FEVKALADE MEMNUNUM DÜNYAYA GELDİĞİME


■ GAZETE FOTOĞRAFLARI ÜSTÜNE


■ GECE GELEN TELGRAF


■ GELMİŞ DÜNYANIN DÖRT BİR UCUNDAN


■ GERİLEYEN TÜRKİYE YAHUT ADNAN MENDERES'E ÖĞÜTLER


■ GİDEN


■ GİDERAYAK


■ GÖMLEK, PANTOLON, KASKET VE FÖTRE DAİR


■ GÖVDEMDEKİ KURT


■ GÖZLERİN


■ GÜNEŞİ İÇENLERİN TÜRKÜSÜ


■ GÜNEŞİN SOFRASINDA SÖYLENEN TÜRKÜ


■ GÜZ


■ HABER


■ HASRET


■ HASRET


■ HERKES GİBİ


■ HİCİV VADİSİNDE BİR TECRÜBEİ KALEMİYE


■ HİÇBİR AĞAÇ BÖYLE HARİKULADE BİR YEMİŞ VERMEMİŞTİR


■ HOŞ GELDİN


■ HÜRRİYET KAVGASI


■ İSİMSİZ ŞİİRLER


■ İSTANBUL'DA, TEVKİFANE AVLUSUNDA


■ İYİMSER ADAM


■ İYİMSERLİK


■ JAPON BALIKÇISI


■ KADINLARIMIZIN YÜZLERİ


■ KALBİM


■ KARLI KAYIN ORMANINDA


■ KEMAL TAHİR'E MEKTUP


■ KEREM GİBİ


■ KIRKINCI YILIMIZ


■ KIŞLIK SARAY


■ KIYAMET SURELERİ


■ KIZ ÇOCUĞU


■ KORE'DE ÖLEN BİR YEDEK SUBAYIMIZIN MENDERES'E SÖYLEDİKLERİ


■ KUVÂYİ MİLLİYE - ALTINCI BAP


■ KUVÂYİ MİLLİYE - BAŞLANGIÇ - ONLAR


■ KUVÂYİ MİLLİYE - BEŞİNCİ BAP


■ KUVÂYİ MİLLİYE - BİRİNCİ BAP


■ KUVÂYİ MİLLİYE - DÖRDÜNCÜ BAP


■ KUVÂYİ MİLLİYE - İKİNCİ BAP


■ KUVÂYİ MİLLİYE - SEKİZİNCİ BAP


■ KUVÂYİ MİLLİYE - ÜÇÜNCÜ BAP


■ KUVÂYİ MİLLİYE - YEDİNCİ BAP


■ LODOS


■ MAVİ GÖZLÜ DEV, MİNNACIK KADIN VE HANIMELLERİ


■ MEMLEKETİMDEN İNSAN MANZARALARI - İKİNCİ BÖLÜM


■ MEMLEKETİMİ SEVİYORUM


■ MERHABA ÇOCUKLAR


■ MOR MENEKŞE, AÇ DOSTLAR VE ALTIN GÖZLÜ ÇOCUK


■ MUKADDES KARIN


■ MÜNEVVER'İN DOĞUM GÜNÜ


■ NERDEN GELİP NEREYE GİDİYORUZ?


■ NİKBİNLİK


■ NİYAZALANT SÖMÜRGESİ


■ O VE AKSAKALLILAR


■ ONUN DOĞUŞU VE DEMİRHANE BACASI


■ ORADA TANIDIKLARIM - I


■ ORADA TANIDIKLARIM - II


■ ORKESTRA


■ OTOBİYOGRAFİ


■ ÖLÇÜ


■ ÖLÜME DAİR


■ PİRAYE İÇİN YAZILMIŞ : SAAT 21-22 ŞİİRLERİ


■ PORTATİF KARYOLA


■ RUBAİLER


■ SALKIMSÖĞÜT


■ SAMAN SARISI


■ SEN


■ SES


■ SESLER GELİYOR.....


■ SEVGİLİM


■ SİLÂHSIZ İNSANLAR


■ SİMAVNE KADISI OĞLU ŞEYH BEDRETTİN DESTANI


■ ŞABAN OĞLU SELİM İLE KİTABI


■ ŞAİR


■ ŞARKILARIMIZ


■ ŞEHİTLER


■ TAHİRLE ZÜHRE MESELESİ


■ TEFTİŞ


■ TÜRK KÖYLÜSÜ


■ TÜRKİYE İŞÇİ SINIFINA SELÂM


■ ÜÇ SELVİ


■ VASİYET


■ VATAN HAİNİ


■ VEDA


■ YAŞAMAYA DAİR


■ YİNE İYİMSERLİK ÜSTÜNE


■ YİNE MEMLEKETİM ÜSTÜNE SÖYLENMİŞTİR


■ YİNE ÖLÜME DAİR


■ YİRMİNCİ ASRA DAİR


■ YOLCULUK


■ YÜRÜMEK


■ ZAFERE DAİR

[CanTanem]

Nazım Hikmet Kitapları


Şiir

835 Satır
Jokond ile Si-Ya-U
Varan 3
1+1=1
Sesini Kaybeden Şehir
Benerci Kendini Niçin Öldürdü
Gece Gelen Telgraf
Portreler
Taranta Babu'ya Mektuplar
Kurtuluş Savaşı Destanı
Saat 21-22 Şiirleri
Şu 1941 Yılında
Memleketimden İnsan Manzaraları
Rubailer
Dört Hapishaneden
Yeni Şiirler
İlk Şiirleri
Son Şiirleri
Yatar Bursa Kalesinde



Roman

Kan Konuşmaz
Yeşil Elmalar
Yaşamak Güzel Şey be Kardeşim



Hikaye

Hikayeler
Çeviri Hikayeler



Oyun

Kafatası
Bir Ölü Evi Yahut Merhumun Hanesi
Unutulan Adam
İnek
Ferhat ile Şirin
Enayi
Sabahat
Yusuf ile Menofis
İvan İvanoviç Var mıydı, Yok muydu



Mektuplar

Kemal Tahir'e Hapishaneden Mektuplar
Cezaevinden Memet Fuat'a Mektuplar
Bursa Cezaevinden Vâ-Nû'lara Mektuplar
Nâzım'ın Bilinmeyen Mektupları
Pirâye'ye Mektuplar



Yazılar

İt Ürür Kervan Yürür
Alman Faşizmi ve Irkçılığı
Millî Gurur
Sovyet Demokrasisi



Masa

La Fontaine'den Masallar
Sevdalı Bulut



Nâzım Hikmet'i Konu Alan Başlıca Kitaplar İse Şunlar

Nâzım Hikmet'in Hasreti - Türkkaya ATAÖV

Bu Dünyadan Nâzım Geçti - Vâlâ NUREDDİN (Vâ-Nû)

NÂZIM HİKMET - Yaşamı, Ruhsal Yapısı, Davaları, Tartışmaları, Dünya Görüşü, Şiirinin Gelişmeleri - Memet FUAT

Nâzım Hikmet - İnceleme/Antoloji - Asım BEZİRCİ

Gölgede Kalan Yıllar - Memet FUAT

[HayalGibi]

teşekkürler verdiğin bilgi için...nazım hikmetin gerçekten çok güzel şiirleri var

[GrkM]

SağoL BilgiLer için